Slaapmedicatie
Temazepam (normison) behoort tot de groep benzodiazepinen. Deze kunnen als kortwerkend inslaapmiddel worden voorgeschreven. In Nederland werd het aantal gebruikers in 2005 geschat op 1,9 miljoen. Het gebruik hiervan kan leiden tot de volgende bijwerkingen: sufheid, vermoeidheid, nachtmerries, misselijkheid, gewenning, verslaving of gastro-intestinale verschijnselen (Sitsen, 2006). Gezien de extra risico’s van slaapmiddelen bij ouderen is terughoudendheid bij het voorschrijven van slaapmiddelen gewenst. Ouderen zijn gevoeliger voor de werking van slaapmiddelen en de duur van de werking kan verlengd zijn, waardoor lager moet worden gedoseerd. Ook vindt men bij ouderen af en toe het omgekeerde van wat men beoogt: een paradoxaal effect, dat wil zeggen de patiënt wordt onrustig en opgewonden in plaats van slaperig. Dit treedt vooral op bij cerebrale afwijkingen. Een veelal niet onderkende bijwerking van langdurig gebruik van benzodiazepinen is de nadelige invloed op de geheugenfunctie. Uit onderzoek blijkt dat de geringe voordelen van kortdurend gebruik van een slaapmiddel niet opwegen tegen de grotere nadelen die het gebruik met zich meebrengt, zoals 50% meer kans op een heupfractuur en met name bij langwerkende benzodiazepine(-agoniste)n meer urine-incontinentie. De kans op bijwerkingen met benzodiazepine(agoniste)n lijkt tweemaal zo groot te zijn dan de kans dat de slaap verbetert.
Melatonine en Valeriaan zijn natuurlijke stoffen die minder gevaarlijke bijwerkingen kennen dan temazepam. Toch moet men hier ook voorzichtig mee zijn omdat ze ook slaperigheid veroorzaken. Kruidenmiddelen met b.v. valeriaan zijn niet zo goed onderzocht als andere geneesmiddelen. Dit betekent dat het niet zeker is wat de bijwerkingen op de lange termijn zijn. De meest bekende bijwerkingen van melatonine zijn diarree, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, hartkloppingen, slapeloosheid, ongewone dromen en nachtmerries. Deze bijwerkingen staan niet in alle bijsluiters. De meest bekende bijwerkingen van valeriaan zijn maagdarmklachten zoals misselijkheid en buikpijn, en slaperigheid.
Bron: Bleijenberg, N. in : Bakker T., Habes V., Quist, G., Van der Sande, J., Van de Vrie, W. (2019) Klinisch redeneren bij ouderen. Functiebehoud in levensloopperspectief. Bohn Stafleu van Loghum.